29 Οκτωβρη 1929.Η Μαυρη Τριτη των χρηματαγορων.Το Κραχ της Γουολ Στριτ

Πριν 93 χρόνια ήταν  η «Μαύρη Τρίτη». 29 Οκτωβρίου 1929.Το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έκλεισε, αφού πουλήθηκαν δεκαέξι εκατομμύρια μετοχές , ο Dow Jones έχασε 12% και η «αγορά» έπεσε 14 δισ. δολ. Έτσι «αποφεύχθηκαν περαιτέρω καταστροφές επιχειρήσεων από τον ψυχολογικό αντίκτυπο που είχε δημιουργηθεί». Εκατομμύρια τίτλοι μετοχών έγιναν απλά χαρτιά, χάνοντας την αξία τους. Η Goldman Sachs ήταν ο μόνος σταθερός φάρος.
 
Πολλοί παίκτες δεν έχασαν μόνο τις οικονομίες τους, αλλά χρωστούσαν και στους χρηματιστές τους, και κατ’ επέκταση στις τράπεζες. Σαν αποτέλεσμα το 1930, εννέα εκατομμύρια λογαριασμοί αποταμιεύσεων εκμηδενίστηκαν και 85.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
 
Η κυβέρνηση του προέδρου Χούβερ, για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, ακολούθησε τις συστάσεις των οικονομολόγων που πίστευαν στην ελευθερία της αγοράς και στις «αρχές του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού» , για να δημιουργηθεί «θετικό κλίμα για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες» και αύξησε τους δασμούς κατά 33%, αύξησε τη φορολογία, και έκανε περικοπή δημοσίων δαπανών , ώστε να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός.

  Οι χρηματιστηριακές αγορές αντέδρασαν θετικά και κινούνταν ανοδικά στις αρχές του 1930, επιστρέφοντας στα επίπεδα των αρχών του 1929 τον Απρίλιο, το 1930. Όμως ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός βάθυνε την κρίση γιατί μείωσε τη ζήτηση .
 
Οι καταναλωτές, πολλοί από τους οποίους είχαν υποστεί σημαντικές απώλειες στην αγορά τον προηγούμενο χρόνο, είχαν περικόψει τα έξοδά τους κατά 10%.
Στις αρχές του 1930, οι τράπεζες προσέφεραν δάνεια με χαμηλά επιτόκια, αλλά ο κόσμος ήταν συντηρητικός στη λήψη δανείων. Τον Μάιο οι πωλήσεις αυτοκινήτων σημείωναν πτώση κάτω από τα επίπεδα του 1928. οι τιμές άρχισαν να πέφτουν, και άρχισε να υποχωρεί η αγοραστική δύναμη.
Η κατάσταση ήταν ακόμα χειρότερη στις αγροτικές περιοχές, όπου οι τιμές των εμπορευμάτων έπεφταν απότομα, και η ανεργία ανέβαινε αφού υπήρχαν ελάχιστες δουλειές. Μέχρι το 1932, οι άνεργοι έφθαναν τα 14 εκατομμύρια, ενώ μέσα σε ένα χρόνο σημειώθηκαν 23.000 αυτοκτονίες. Εκτιμάται ότι περίπου 140 δισ. δολ. καταθέσεων εξατμίστηκαν και 10.000 τράπεζες έβαλαν λουκέτο.
Μέχρι το 1932, οι μετοχές στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης είχαν απολέσει το 73% της αξίας τους. Ο Dow Jones στις 8 Ιουλίου του 1932 έφτασε στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών, στις 41.22 μονάδες.
 
Η αγορά επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα μόλις στα τέλη του 1954.
 
  Η αμερικανική οικονομική κρίση μεταδόθηκε στη Βρετανία ως νομισματική.
Το επίπεδο των τιμών μειώθηκε κατά 18% και παράλληλα η ανεργία αυξήθηκε. Έτσι η κρίση ρευστότητας της οικονομίας εξελίχθηκε σε κρίση εμπιστοσύνης. Την κατάσταση θα μπορούσε να θεραπεύσει η υποτίμηση του νομίσματος, αλλά κανείς δεν τολμούσε να αναλάβει μια τέτοια πρωτοβουλία. Τα μόνα μέτρα που ελήφθησαν αφορούσαν επανειλημμένες μειώσεις δημοσίων δαπανών αφ' ενός και ταυτόχρονες αυξήσεις φόρων. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1931 συνέβη το ανήκουστο.

 Ο κανόνας χρυσού εγκαταλείφθηκε και η αγγλική λίρα υποτιμήθηκε κατά 35%. Στη Γαλλία η κρίση που έπληττε όλες τις βιομηχανικές χώρες εκφράστηκε αρχικά με μείωση της βιομηχανικής παραγωγής . Στις εκλογές του 1932 επικράτησε
η Αριστερά και την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Herriot, που προσπάθησε μέχρι το 1936 να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό, αλλά τα σημαντικότερα προβλήματα εμφανίστηκαν μετά την εγκατάλειψη του κανόνα χρυσού από τη Μ. Βρετανία. Στη Γερμανία, οι άνεργοι τον χειμώνα του 1930 είχαν φτάσει τα έξι εκατομμύρια.

 Το τέρμα της κρίσης στις ΗΠΑ ταυτίστηκε με το έναυσμα της πολεμικής οικονομίας του 2ου παγκοσμίου πολέμου, γύρω στο 1940.
Η κρίση είχε καταστροφικές επιπτώσεις τόσο στον ανεπτυγμένο, όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
 
 Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων υποχώρησαν κατά 40% με 60%. Με τη ζήτηση σε διαρκή υποχώρηση, οι περιοχές που εξαρτώνταν από τον πρωτογενή τομέα όπως εκμετάλλευση γης, ορυχείων και ξύλου υπέφεραν ακόμη περισσότερο. Παράλληλα οι κατασκευές πάγωσαν, μειώθηκε το διεθνές εμπόριο, μειώθηκαν οι μισθοί και τα κέρδη.