1982 η κατάργηση του πολυτονικού συστήματος – Το διάταγμα που «έσβησε» δασείες και περισπωμένες

Ήταν 23 Νοεμβρίου του 1981, ο πρώτος μήνας της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, όταν θεσπίστηκε με το προεδρικό διάταγμα 297/1982 (που ακολούθησε) το μονοτονικό σύστημα ορθογραφίας, τόσο στη διοίκηση όσο και στην εκπαίδευση.

Σύμφωνα με το ΠΔ ορίζεται το είδος του μονοτονικού συστήματος όπου καταργούνται τα δυο πνεύματα η ψιλή και η δασεία, καθώς και η περισπωμένη και η βαρεία. Ο μόνος τόνος που παραμένει είναι η οξεία.

Το Π.Δ. 297/1982

Εφαρμογή του μονοτονικού συστήματος στην Εκπαίδευση και στη Διοίκηση

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του άρθρου δεύτερου του Νομ. 1228/1982 και του άρθρου 2 του Ν. 309/1976.

2. Τις πράξεις 1 και 2/1982 του Κέντρου Εκπαιδευτικών Μελετών και Επιμορφώσεως (ΚΕΜΕ).

3. Τη σχετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία περιλαμβάνεται στην πράξη 197/1982, με πρόταση των Υπουργών Προεδρίας της Κυβερνήσεως και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποφασίζουμε:

Το είδος του μονοτονικού συστήματος.

O γραπτός νεοελληνικός λόγος ακολουθεί στο θέμα των τονικών σημείων τους παρακάτω κανόνες:

1) Πνεύματα δεν σημειώνονται.

2) Ως τονικό σημάδι χρησιμοποιείται η οξεία.

3) Τονικό σημάδι παίρνει κάθε λέξη που έχει δύο ή περισσότερες συλλαβές.

Αυτό ισχύει και στην  περίπτωση που η λέξη παρουσιάζεται ως μονοσύλλαβη ύστερα από έκθλιψη ή αποκοπή, όχι όμως και όταν έχει χάσει το τονισμένο φωνήεν από αφαίρεση.

4) Οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν παίρνουν τονικό σημάδι. Εξαιρούνται και παίρνουν τονικό σημάδι:

(α) ο διαζευκτικός σύνδεσμος ή.

(β) τα ερωτηματικά που και πως.

(γ) οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών (μου, σου, του, της, τον, την, το, μας, σας, τους, τα) όταν στην ανάγνωση υπάρχει περίπτωση να θεωρηθούν εγκλιτικές.

(δ) οι μονοσύλλαβες λέξεις, όταν συμπροφέρονται με τους ρηματικούς τύπους μπω, βγω, `ρθω, σε όλα τα πρόσωπα και τους αριθμούς, και δέχονται τον τόνο τους.

5) Ο τόνος του εγκλιτικού ο οποίος ακούγεται στη λήγουσα των προπαροξύτονων λέξεων σημειώνεται. Το ίδιο γίνεται στο πρώτο από τα δύο εγκλιτικά, όταν προηγείται παροξύτονη προστακτική.

Άρθρο 2

Εφαρμογή του μονοτονικού συστήματος στην Εκπαίδευση

1) Από τη δημοσίευση του Δ/τος αυτού το μονοτονικό σύστημα του προηγούμενου άρθρου εφαρμόζεται σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης και η διδασκαλία των κανόνων τονισμού στα σχολεία Γενικής Τεχνικής και Επαγγελματικής και Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους κανόνες του μονοτονικού συστήματος:

2) Από το σχολικό έτος 1982-83 αναπροσαρμόζονται σύμφωνα με τους κανόνες του μονοτονικού συστήματος τα σχετικά με τον τονισμό κεφάλαια των διδακτικών βιβλίων των σχολείων της Γενικής Τεχνικής και Επαγγελματικής και Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και σε όλα τα διδακτικά βιβλία των παρόντων σχολείων που εκδίδονται από το έτος αυτό εφαρμόζεται το μονοτονικό σύστημα.

3) Λάθη που οφείλονται σε παράβαση των νέων κανόνων του τονισμού, σημειώνονται αλλά δεν λαμβάνονται υπόψη για τη βαθμολόγηση των γραπτών δοκιμίων των εξετάσεων κάθε φύσης, που έχουν σχέση με το σχολικό έτος 1981-82 ή προηγούμενα αυτού σχολικά έτη.

Άρθρο 3

Εφαρμογή του μονοτονικού συστήματος στη Διοίκηση.

Το μονοτονικό σύστημα, του άρθρου 1 του Δ/τος αυτού εφαρμόζεται από την 1η Σεπτ. 1982 σε όλο το δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία.