Σερ Μπάζιλ Ζαχάρωφ: «Έτσι λάδωσα τον Ελευθέριο Βενιζέλο για να βγει η Ελλάδα στον πόλεμο»
ΛΟΝΔΙΝΟ – Το αρχείο του Βρετανικού Εθνικού Αρχείου που φέρει την ένδειξη CAB301 / 116 μοιάζει αρκετά αβλαβές με την πρώτη ματιά. Αλλά, μέσα στο συνηθισμένο περιτύλιγμα από χαρτόνι, βρίσκεται μια εξοργιστική ιστορία, η ιστορία ενός ανθρώπου που κάποτε ήταν γνωστός ως «ο Έμπορος του Θανάτου» και επονομάστηκε «ο κακότερος άνθρωπος στην Ευρώπη».
Πρόκειται για τον Σερ Μπάζιλ Ζαχάρωφ: τον δισεκατομμυριούχο έμπορο όπλων που χρημάτιζε τον Βρετανό Πρωθυπουργό Λόυντ Τζώρτ, τον Έλληνα Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, καθώς και τον Τούρκο ηγέτη Ενβέρ Πασά για να σύρουν τις χώρες τους στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο διαβόητος κερδοσκόπος του θανάτου έγινε γνωστότερος στο ευρύ κοινό ως ο «Μπαζιλ Μπαζάροφ», ο δαιμονικός χαρακτήρας στο κόμικ του Τεν-Τεν.
Ο φάκελος που βρέθηκε μεταξύ των εγγράφων του Υπουργικού Συμβουλίου του 1952 και είδε το φως της δημοσιότητας τον Νοέμβριο του 2015 σχετίζεται με ένα σύνολο από έγγραφα τόσο τοξικά, ώστε ούτε το Γραφείο του Υπουργικού Συμβουλίου της Μεγάλης Βρετανίας, ούτε το Υπουργείο Εξωτερικών ήθελαν να τα κρατήσουν – αν και ήξεραν ότι δεν θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν να γίνουν δημόσια.
Το 1952, ο Sir Edward Bridges ήταν δημόσιος υπάλληλος, μόνιμος Υφυπουργός στο Υπουργείο Οικονομικών. Χρειάστηκε βοήθεια από τον Θησαυροφύλακα, Sir Thomas Barnes. Εδώ ήταν το πρόβλημα:
» Μια μέρα την περασμένη εβδομάδα, ο Strang [Σερ Γουίλιαμ Στραγκ, μόνιμος Υφυπουργός Εξωτερικών] διοργάνωσε ένα μικρό πάρτυ για τον συνταξιούχο «C» [επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών MI6, της μυστικής υπηρεσίας της Μεγάλης Βρετανίας]. Κατά τη διάρκεια του δείπνου ο «C» είπε ότι εκείνη την ημέρα θα συνέτρωγε με «μια από τις τράπεζες». Αργότερα αποκάλυψε ότι η τράπεζα ήταν ο Glyn Mills [αργότερα μέρος της Royal Bank of Scotland].
«Η τράπεζα είπε ότι είχαν ένα κουτί με έγγραφα σχετικά με τις συναλλαγές του Sir Basil Zaharoff με την κυβέρνηση κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Προσθέτω τα ακριβή αντίγραφα από τα χαρτιά που ετοίμασε η τράπεζα … είναι σαφές ότι η αλληλογραφία ασχολείται με δωροδοκία σε μεγάλη κλίμακα και είναι πολύ καυτή.
«Ο Ζαχάρωφ είναι νεκρός. Και το ίδιο, συνάγω, είναι και η σύζυγός του. Η τράπεζα δεν γνωρίζει σε ποιον ανήκουν τα έγγραφα και θέλουν να τα ξεφορτωθούν. Προτάθηκε, αν το θέλουμε, να αναλάβουμε την επιμέλεια των εγγράφων, η τράπεζα θα τα παρέδιδε.
«… Μου φαίνεται ότι τα χαρτιά ασχολούνται με κυβερνητικές συναλλαγές στη σκοτεινή πλευρά της ζωής και ότι οφείλουμε να αποσοβήσουμε τον κίνδυνο να πέσουν αυτά τα χαρτιά σε ξένα χέρια. »
Δεν είναι σαφές ποια ήταν η συμβουλή που έδωσε ο Σερ Τόμας στον Σερ Έντουαρντ για το τι πρέπει να κάνει με το υλικό του Ζαχάρωφ, καθώς, όπως παρατηρούν και οι δύο, ο Zaharoff πραγματοποιούσε πολλές από τις απαίσιες πράξεις του με την υπόδειξη του πρωθυπουργού του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου Λόυντ Τζώρτ (Lloyd George).
Σήμερα, τα έγγραφα αυτά έχουν επισήμως δημοσιευθεί από το βρετανικό Φόρειν Όφφιςς. Αν και όχι όλα…
Αρκεί να πούμε ότι η περιγραφή του Sir Edward για τις δραστηριότητες του Μπάζιλ Ζαχάρωφ υποτιμά τις ογκώδεις διαστάσεις του ζητήματος. Στην πραγματικότητα, τα έγγραφα της τράπεζας αποδεικνύουν πως γιγαντιαία χρηματικά ποσά διοχετεύτηκαν σε Έλληνες και Τούρκους πολιτικούς ηγέτες: τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Ενβέρ Πασά. Η ακόμη σκοτεινότερη πτυχή αυτού του γιγαντιαίου λαδώματος είναι πως χρηματοδότησε τον Εθνικό Διχασμό και στις δύο χώρες. Στην Ελλάδα, τα εκατομμύρια του Μπάζιλ Ζαχάρωφ προς τον Βενιζέλο αποδείχθηκαν αποτελεσματικά για να εγκαθιδρύσει δικτατορία, να κόψει το κράτος στα δύο, να δολοφονήσει τους πολιτικούς του αντιπάλους ανενόχλητος και να διώξει τον Βασιλέα Κωνσταντίνο A΄από την Ελλάδα, επειδή αντιστάθηκε στην καταχρηστική έξοδο της χώρας προς την πολεμική αυτοκτονία στο Μακεδονικό Μέτωπο και την Μικρά Ασία.
Τα έγγραφα αποδεικνύουν ότι, μεταξύ του 1916 και των αρχών του 1918, ο Zaharoff πηγαινοερχόταν ανάμεσα στον Έλληνα πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Τούρκο Βεζύρη Ένβερ Πασά, προσφέροντας ζεστό χρήμα για να ανοίξει ο δρόμος του πολέμου. Αυτά δεν ήταν βέβαια χρήματα του ίδιου του Ζαχαρόφ: ήταν κυβερνητικές αγγλικές λίρες που του τις εξασφάλιζε ο Πρωθυπουργός Λόυντ Τζώρτζ και γαλλικά φράγκα που αργότερα φτιάξαν την Οθωμανική Τράπεζα με μεγαλομέτοχο τον Ζαχάρωφ.
Σε επιστολές και τηλεγραφήματα, που χρονολογούνται από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο του 1916, μαθαίνουμε ότι ο Ζαχάρωφ είπε στον συνάδελφό του στην διαβόητη εταιρεία όπλων Vickers, Βίνσεντ Γκαγιάρντ (Vincent Caillard), ότι αν του δοθούν «1,5 εκατομμύρια λίρες στερλίνες, θα μπορούσε να φέρει την Ελλάδα να συνταχθεί με τους Συμμάχους (Αντάντ) σε 20 ημέρες».
Στο κόλπο και οι Γάλλοι. Ο Ζαχάρωφ αναφέρει πως και η γαλλική κυβέρνηση ήθελε να τον στείλει στην Ελλάδα ως «Ambassadeur Extraordinaire» – Ειδικό Απεσταλμένο. Αλλά οι [Γάλλοι] ήθελαν να δέσουν τα χέρια του σε τέτοιο βαθμό που αρνήθηκε».
Αμέσως, ο Caillard διοργάνωσε μια συνάντηση του Ζαχάρωφ με τον τότε Πρωθυπουργό Άσκουιθ (Asquith), «ο οποίος συμφώνησε να βάλει το απαιτούμενο ποσό».
Αλλά ο Βενιζέλος εμποδιζόταν από το υπεύθυνο ελληνικό Γενικό Επιτελείο και τον Βασιλέα Κωνσταντίνο Α΄, που ήδη από το 1914 αρνούνταν να εκχωρήσουν την Καβάλα στους Βουλγάρους και να βγάλουν την Ελλάδα στον Μεγάλο Πόλεμο χωρίς γραπτές εγγυήσεις εδαφικής της ακεραιότητας μετά το πέρας του, όπως διασώζει το «Ημερολόγιον-Αρχείον Γεωργίου Στρέιτ«. Οι συνεχείς παραιτήσεις του Βενιζέλου το 1915 αργούσαν την δουλειά. Έπρεπε οι Άγγλοι και οι Γάλλοι να λάβουν δραστικότερα μέτρα εναντίον των εχθρών του Βενιζέλου. Όπως και έκαναν…
Μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου του 1917, ο Ζαχαρόφ, έβγαλε φτερά στα πόδια μεταξύ Λονδίνου και Γενεύης, χρησιμοποιώντας έναν άνθρωπο που ονομαζόταν Αμπντούλ Κάριμ Μπέη ως ενδιάμεσο με τον Τούρκο ηγέτη Ένβερ Πασά. Στα έγγραφα αναφέρετα ότι «ο Αμπντούλ Καρίμ Μπέη ζήτησε 500.000 δολάρια για γνωρίσει τον Ενβέρ στον Ζαχάρωφ. Και με άλλα 1,5 εκατομμύρια δολάρια, ο Ένβερ θα προσπαθήσει να αποσύρει στρατεύματα από τα μεσοποταμιακά και παλαιστινιακά μέτωπα, να ανοίξει τα Δαρδανέλια και να παραδώσει τα μέτωπα – όλα αυτά θα μπορούσαν να επιτευχθούν με άλλα 10 εκατομμύρια δολάρια που καταβάλλονται σε δόσεις και με την ολοκλήρωση του στόχου».
Ο Ντέιβιντ Λόυντ Τζώρτ, τότε πια πρωθυπουργός, ενδιαφερόταν, λένε τα χαρτιά. «Έδωσε στον Ζαχάρωφ ένα προκαταρκτικό douceur [γλυκαντικό] 2 εκατομμυρίων δολαρίων.»
«Τον Δεκέμβριο του 1917, ο Ζαχάρωφ συνάντησε τον Αμπντούλ Καρίμ Μπέη στη Γενεύη και του έδωσε $ 500,000 για τον εαυτό του και $ 1,5 εκατομμύριο για τον Ενβέρ Πασά. Στη συνέχεια, μέθυσε τον Αμπντούλ Κάριμ στο μεσημεριανό γεύμα και εκμαίευσε μια πολύ ενδιαφέρουσα πληροφορία σχετικά με μια συνάντηση των Κεντρικών Δυνάμεων, στην οποία ήταν παρόντες οι Κάιζερ, Χίντενμπουργκ και Βερντιντάν της Βουλγαρίας».
Μέχρι τον Ιανουάριο του 1918, τον τελευταίο χρόνο του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ζαχάρωφ είχε γίνει ανυπόμονος. Ζήτησε από τον Αμπντούλ Καρίμ Μπέη να κανονίσει μια ακόμη συνάντηση με τον Ενβέρ Πασά στη Γενεύη. Τελικά, τα βρήκαν: Πέντε εκατομμύρια δολάρια έπρεπε να καταβληθούν στον Τούρκο ηγέτη για να επιτρέψει σε ένα βρετανικό υποβρύχιο να περάσει κρυφά μέσω των στενών των Δαρδανελλίων και να τορπιλίσει τα γερμανικά πολεμικά πλοία Goeben και Breslau, που είχε επιτρέψει ο Ελευθέριος Βενιζέλος να περάσουν ανενόχλητα από τα ελληνικά χωρικά ύδατα, να ανθρακεύσουν με δική του ιδιόχειρη διαταγή και να συνεχίσουν μέχρι την Τουρκία, όπου θα εντασσόντουσαν στην πολεμική δύναμη των εχθρών των Ελλήνων!
Με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τους αφελείς και φανατισμένους πολιτικούς του συνεργάτες, ορισμένους ηγέτες του Στρατού, πλειάδα καλολαδωμένων και αγριεμένων μέσων μαζικής ενημέρωσης και κυρίως με τον Βασιλιά εξορισμένο μαζί με τους πιστούς του συνεργάτες, ο Ζαχάρωφ είχε πετύχει την μπίζνα της ζωής του: «Σε τρεις ημέρες θα σου έχω έναν πόλεμο μούρλια»!
Ο Ιωάννης Νασιούλας είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας. Είναι Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Θεσσαλονίκης, Επικεφαλής της παράταξης «Νέα Αρχή για την Θεσσαλονίκη» (www.thessaloniki.plus)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΝΙΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια