Αναδρομική απαλλαγή εταιρειών από τον ειδικό φόρο ακινήτων

Με τροπολογία που κατατέθηκε στο φορολογικό νομοσχέδιο εξαιρούνται, αναδρομικά από 1-1-2013, της υποχρέωσης καταβολής του ειδικού ετήσιου φόρου 15% επί της αξίας των εμπράγματων δικαιωμάτων πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας επί ακινήτων, οι εταιρείες των οποίων το σύνολο των μετοχών τους κατέχουν νομικά πρόσωπα τα οποία αποδεδειγμένα επιδιώκουν κοινωφελείς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς ή θρησκευτικούς σκοπούς στην Ελλάδα.

Σκοπός του εν λόγω φόρου που ισχύει από το 2002 είναι η πάταξη της φοροαποφυγής σε περιπτώσεις ακινήτων τα οποία ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες (offshore), δεδομένου ότι η μυστικότητα που περιβάλλει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εταιρειών αυτών παρέχει τη δυνατότητα στους πραγματικούς κυρίους των ακινήτων να παραμένουν ανώνυμοι και να φοροαποφεύγουν σε σχέση με το ακίνητο.

Συγκεκριμένα, ο ειδικός φόρος επιβάλλεται σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες (ημεδαπή ή αλλοδαπή εταιρεία, οργανισμός, υπεράκτια εταιρεία, κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων, καταπίστευμα/trust, προσωπική επιχείρηση και κάθε άλλο πιθανό μόρφωμα εταιρικής οργάνωσης) που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα. Ο ειδικός φόρος υπολογίζεται ετησίως σε 15% επί της αντικειμενικής αξίας του εμπράγματου δικαιώματος επί του ακινήτου. Από το ειδικό φόρο εξαιρούνταν έως σήμερα, μεταξύ άλλων, οι εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε χρηματιστήριο, οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα με βάση ειδικές διατάξεις καθώς και οι εταιρείες οι οποίες ασκούν εμπορική, μεταποιητική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή παροχής υπηρεσιών δραστηριότητα στην Ελλάδα, εφόσον τα ακαθάριστα έσοδα από τη δραστηριότητα αυτή είναι μεγαλύτερα των ακαθάριστων εσόδων (π.χ. ενοίκια) από τα ακίνητα.

Επιπλέον, εξαιρούνται του φόρου οι εταιρείες (κεφαλαιουχικές ή προσωπικές), με έδρα στην Ελλάδα ή στην Ε.Ε., που έχουν ονομαστικές μετοχές ή μερίδια μέχρι φυσικού προσώπου ή που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα που τις κατέχουν, με την προϋπόθεση ότι τα πρόσωπα αυτά έχουν ΑΦΜ στην Ελλάδα. Επίσης, εταιρείες με ανώνυμες μετοχές εφόσον το σύνολο των μετοχών τους καταλήγει σε εισηγμένες εταιρείες. Η απαλλαγή παρέχεται υπό τις ίδιες προϋποθέσεις και σε εταιρείες με έδρα σε τρίτη χώρα (εκτός Ε.Ε.), εφόσον όμως η χώρα αυτή δεν συγκαταλέγεται στα λεγόμενα «μη συνεργάσιμα κράτη» (φορολογικοί παράδεισοι).

Στην περίπτωση που, μεταξύ του τελικού μετόχου φυσικού προσώπου (που δηλώνεται) και της εταιρείας που κατέχει το ακίνητο, μεσολαβούν κι άλλα νομικά πρόσωπα, αυτά θα πρέπει να πληρούν με τη σειρά τους όλες τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις (π.χ. ονομαστικές μετοχές/μερίδια, να μην έχουν έδρα σε μη συνεργάσιμο κράτος κ.λπ.).

Σε πολλές περιπτώσεις, λόγω του ιδιαίτερα μεγάλου ύψους του επαπειλούμενου φόρου (15% επί της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων ετησίως), τα νομικά πρόσωπα ή οντότητες που κατέχουν και εκμεταλλεύονται (π.χ. μέσω ενοικίασης) ακίνητα στην Ελλάδα επανασχεδιάζουν το ιδιοκτησιακό σχήμα των ακινήτων τους προκειμένου να μην εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του.

πηγη