28 Ιουλίου 1943: Το Ολοκαύτωμα της Μακρυνείας
Στα τέλη Ιουλίου είναι η θλιβερή επέτειος από αυτό που ο λαός της Μακρυνείας ονομάζει «Το κάψιμο της Μακρυνείας» από τους Γερμανούς.
Η καταστροφή αυτή, δεν ήταν απλώς «κάψιμο της Μακρυνείας» ήταν «ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ» για τους λόγους που θα αναφερθούν παρακάτω.
Τα περισσότερα στοιχεία που παρατίθενται παρακάτω, προέρχονται από το βιβλίο του Διευθυντή και Χειρουργού Ιατρού Αυρηλιώνη Διονύσιου «ΤΟ ΠΡΟΣΚΑΙΡΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ Ε.Ε.Σ. ΓΑΒΑΛΟΥΣ – ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ» το οποίο γράφτηκε ανεπηρέαστα μέσα στη θύελλα του εμφυλίου πολέμου στην Αθήνα το 1946.
Η Μακρυνεία προπολεμικά ήταν μια σχετικά πλούσια αγροτική περιοχή, που για τα δεδομένα της τότε εποχής, τα προϊόντα της, το λάδι και ο καπνός, έκαναν τους κατοίκους της να ζουν σχετικά πολύ καλά. Ο πόλεμος όμως του 1940 και στη συνέχεια λίγο αργότερα, η υποδούλωση της Χώρας μας από τους Γερμανούς και η σκληρότητα των κατακτητών μετέτρεψαν την χώρα μας σε μια κόλαση και ένα σωρό ερειπίων.
Όσοι Έλληνες δεν έκλειναν το μάτι στον κατακτητή και το έλεγε η ψυχή τους, πήραν το δρόμο προς τα βουνά δημιουργώντας τις αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, Ομάδα Ψαρρού κ.λπ. Αρχικός σκοπός τους, η αντίσταση στον κατακτητή, με ανταρτοπόλεμο, σαμποτάζ, ενέδρες κ.λπ. Παράλληλα η διατήρηση του ΗΘΙΚΟΥ, του Ελληνικού Λαού σε υψηλό επίπεδο και το μήνυμα της απελευθέρωσης, από την Γερμανική μπότα, μέσα από την Αντίσταση, οριοθετούσαν τις πράξεις που εκπλήρωναν το σκοπό τους.
Στις 27 Ιουλίου του 1943 μια μικρή ομάδα από 4 Γερμανούς, με ένα μικρό αυτοκίνητο, φεύγει από το Αγρίνιο με προορισμό την Μακρυνεία για το συνηθισμένο «πλιάτσικο» των χωριών. Μια ομάδα του ΕΑΜ Γραμματικούς – Γαβαλούς στήνει ενέδρα στους Γερμανούς στη θέση Χασάναγα, πίσω από τον Μύλο της Μπογλάστης με αποτέλεσμα δύο από αυτούς να σκοτωθούν και οι άλλοι δύο να αιχμαλωτισθούν. Τη νύκτα όμως ένας από τους αιχμαλώτους κατάφερε να διαφύγει και με βάρκα πέρα-σε απέναντι στα Αμπάρια και από εκεί πήγε στο Αγρίνιο, όπου ανέφερε το όλο γεγονός στην Γερμανική Διοίκηση. Την επόμενη ημέρα 28-7-1943 ξεκινά από το Αγρίνιο μια Γερμανική φάλαγγα με τανκς, φορτηγά και μοτοσικλέτες και εις αντίποινα επιδίδεται στην συστηματική καταστροφή των χωριών της Μακρυνείας και στη δολοφονία όσων ανθρώπων έβρισκαν στο πέρασμά τους. Συνεργεία Γερμανών στρατιωτών, αφού αφαιρούσαν από κάθε σπίτι ότι χρήσιμο και εμπορεύσιμο υπήρχε στη συνέχεια έριχναν κάποια σκόνη και με έναν πυροβολισμό το σπίτι γίνονταν παρανάλωμα του πυρός.
Η καταστροφή αυτή κράτησε δύο μέρες από το Ζευγαράκι έως τα Σιταράλωνα και η Μακρυνεία μετατράπηκε σε κρανίου τόπο – σωρό ερειπίων.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΩΝ ΟΙΚΙΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΙΟ
ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΧΩΡΙΟ
ΟΙΚΙΕΣ
ΟΛΙΚΗ-ΜΕΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
ΖΕΥΓΑΡΑΚΙ
100
80
0
ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΟΒΟ
120
10
3
ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
310
8
Η καταστροφή αυτή, δεν ήταν απλώς «κάψιμο της Μακρυνείας» ήταν «ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ» για τους λόγους που θα αναφερθούν παρακάτω.
Τα περισσότερα στοιχεία που παρατίθενται παρακάτω, προέρχονται από το βιβλίο του Διευθυντή και Χειρουργού Ιατρού Αυρηλιώνη Διονύσιου «ΤΟ ΠΡΟΣΚΑΙΡΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ Ε.Ε.Σ. ΓΑΒΑΛΟΥΣ – ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ» το οποίο γράφτηκε ανεπηρέαστα μέσα στη θύελλα του εμφυλίου πολέμου στην Αθήνα το 1946.
Η Μακρυνεία προπολεμικά ήταν μια σχετικά πλούσια αγροτική περιοχή, που για τα δεδομένα της τότε εποχής, τα προϊόντα της, το λάδι και ο καπνός, έκαναν τους κατοίκους της να ζουν σχετικά πολύ καλά. Ο πόλεμος όμως του 1940 και στη συνέχεια λίγο αργότερα, η υποδούλωση της Χώρας μας από τους Γερμανούς και η σκληρότητα των κατακτητών μετέτρεψαν την χώρα μας σε μια κόλαση και ένα σωρό ερειπίων.
Όσοι Έλληνες δεν έκλειναν το μάτι στον κατακτητή και το έλεγε η ψυχή τους, πήραν το δρόμο προς τα βουνά δημιουργώντας τις αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, Ομάδα Ψαρρού κ.λπ. Αρχικός σκοπός τους, η αντίσταση στον κατακτητή, με ανταρτοπόλεμο, σαμποτάζ, ενέδρες κ.λπ. Παράλληλα η διατήρηση του ΗΘΙΚΟΥ, του Ελληνικού Λαού σε υψηλό επίπεδο και το μήνυμα της απελευθέρωσης, από την Γερμανική μπότα, μέσα από την Αντίσταση, οριοθετούσαν τις πράξεις που εκπλήρωναν το σκοπό τους.
Στις 27 Ιουλίου του 1943 μια μικρή ομάδα από 4 Γερμανούς, με ένα μικρό αυτοκίνητο, φεύγει από το Αγρίνιο με προορισμό την Μακρυνεία για το συνηθισμένο «πλιάτσικο» των χωριών. Μια ομάδα του ΕΑΜ Γραμματικούς – Γαβαλούς στήνει ενέδρα στους Γερμανούς στη θέση Χασάναγα, πίσω από τον Μύλο της Μπογλάστης με αποτέλεσμα δύο από αυτούς να σκοτωθούν και οι άλλοι δύο να αιχμαλωτισθούν. Τη νύκτα όμως ένας από τους αιχμαλώτους κατάφερε να διαφύγει και με βάρκα πέρα-σε απέναντι στα Αμπάρια και από εκεί πήγε στο Αγρίνιο, όπου ανέφερε το όλο γεγονός στην Γερμανική Διοίκηση. Την επόμενη ημέρα 28-7-1943 ξεκινά από το Αγρίνιο μια Γερμανική φάλαγγα με τανκς, φορτηγά και μοτοσικλέτες και εις αντίποινα επιδίδεται στην συστηματική καταστροφή των χωριών της Μακρυνείας και στη δολοφονία όσων ανθρώπων έβρισκαν στο πέρασμά τους. Συνεργεία Γερμανών στρατιωτών, αφού αφαιρούσαν από κάθε σπίτι ότι χρήσιμο και εμπορεύσιμο υπήρχε στη συνέχεια έριχναν κάποια σκόνη και με έναν πυροβολισμό το σπίτι γίνονταν παρανάλωμα του πυρός.
Η καταστροφή αυτή κράτησε δύο μέρες από το Ζευγαράκι έως τα Σιταράλωνα και η Μακρυνεία μετατράπηκε σε κρανίου τόπο – σωρό ερειπίων.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΩΝ ΟΙΚΙΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΙΟ
ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΧΩΡΙΟ
ΟΙΚΙΕΣ
ΟΛΙΚΗ-ΜΕΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
ΖΕΥΓΑΡΑΚΙ
100
80
0
ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΟΒΟ
120
10
3
ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
310
8
1
ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
510
44
8
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ230132
ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
510
44
8
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ230132
2
ΓΑΒΑΛΟΥ
210
108
1
ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ180
ΓΑΒΑΛΟΥ
210
108
1
ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ180
90
60
ΔΑΦΝΙΑΣ
108
70
0
ΜΕΣΑΡΙΣΤΑ
120
10
0
ΠΟΤΑΜΟΥΛΑ
70
44
6
ΑΝΩ ΜΑΚΡΥΝΟΥ
168
2
3
ΚΑΨΟΡΑΧΗ70
ΔΑΦΝΙΑΣ
108
70
0
ΜΕΣΑΡΙΣΤΑ
120
10
0
ΠΟΤΑΜΟΥΛΑ
70
44
6
ΑΝΩ ΜΑΚΡΥΝΟΥ
168
2
3
ΚΑΨΟΡΑΧΗ70
44
6
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΝ60
28
0
ΚΑΤΩ ΜΑΚΡΥΝΟΥ
130
22
3
ΛΥΣΙΜΑΧΕΙΑ
120
1
70
ΚΑΛΟΥΔΙ
100
4
3
ΠΑΜΦΙΟ
52
7
5
ΣΙΤΑΡΑΛΩΝΑ
250
94
0
Και σαν να μην έφτανε μόνο αυτό, δηλαδή η καταστροφή της περιουσίας του άμαχου πληθυσμού, οι εγκληματίες κατακτητές με σύνταξη τακτικού στρατού, ξεχύθηκαν με τανκς στον κάμπο της Μακρυνείας, όπου είχαν καταφύγει ηλικιωμένοι άνθρωποι, ανάπηροι, γυναίκες και μικρά παιδιά, οι οποίοι δεν κατάφεραν να φύγουν προς το δάσος του Αράκυνθου και εκεί άρχισε ένα από τα μεγαλύτερα και τρομερότερα εγκλήματα των Γερμανών. Εκεί πραγματοποιήθηκε το ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ.
Μέσα στα σπαρτά, στα αμπέλια, στα χαντάκια και κάτω από τις ελιές, ομάδες από γυναικόπαιδα εκτελούνταν με τον πλέον εγκληματικό τρόπο. Δύο μέρες κράτησε το ανθρωποκυνηγητό αυτό του κάμπου. Οι κάτοικοι παρακολουθούσαν το μεγάλο φονικό από τις ράχες του Αράκυνθου. Οι Μακρύνειοι, όταν οι Γερμανοί έφυγαν για το Αγρίνιο και κατέβηκαν στα καμένα και κατεστραμμένα σπίτια τους, διαπίστωσαν το δράμα της ανθρωποσφαγής, μέσα σε σκηνές αλλοφροσύνης που κράτησαν όλη τη νύχτα.
Βρέθηκαν γέροντες και παράλυτοι σκοτωμένοι πάνω στο κρεβάτι τους, νήπιο στην αγκαλιά της σκοτωμένης μητέρας του με το κεφάλι σπασμένο από τον υποκόπανο όπλου. Όποιος βρίσκονταν μπροστά σε Γερμανό εκτελούνταν. Στη Γραμματικού, το χωριό που πλήρωσε το μεγαλύτερο φόρο αίματος, μια οικογένεια (ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ) τυφλώθηκε με τον πιο φρικώδη και απάνθρωπο τρόπο. Ολόκληρες οικογένειες σκοτώθηκαν με πολυβόλο. Εξήντα τέσσερις (64) νεκροί το διάστημα αυτό, στην ενιαία Μακρυνεία από την Λυσιμαχία μέχρι το Καλούδι και τα Σιταράλωνα. Οι περισσότεροι άμαχοι τον μαύρο Ιούλη του 1943. Και άλλοι νεκροί έπεσαν σε μάχες.
Από προσωπικές πληροφορίες, από το βιβλίο του Νίκου Γ. ΖΙΑΓΚΟΥ «Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση 1940-45» και από το βιβλίο του Γαβριήλ Αλπέντζου «Ανατομία της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου» παραθέτουμε τον παρακάτω κατάλογο των δολοφονημένων από τους Ιταλο-Γερμανούς συμπατριωτών μας, έστω για θύμηση στη ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΩΝ ΜΑΚΡΥΝΕΙΩΝ
1. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΖΟΥΜΠΟΥΡΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία
Μάχη με Ιταλούς
2. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Παναγία Κλεισορρευμάτων
Μάχη με Ιταλούς
3. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος
Δολοφ. από Ιταλούς
4. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΤΡΑΧΙΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος
Δολοφ. από Ιταλούς
5. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΚΡΙΤΣΙΟΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος
Δολοφ. από Ιταλούς
6. ΖΕΥΓΑΡΑΚΙ
ΤΣΑΝΤΖΑΡΟΥ ΑΘ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – Ζευγαράκι
Δολοφ. από Ιταλούς
7. ΚΕΡΑΣΟΒΟ
ΚΟΚΚΟΡΟΣ Θ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 27/7/1943 Κεράσοβο
Δολοφ. από Γερμανούς
8. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
9. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
10. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
11. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΚΙΤΣΟΣ ΧΡ. ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
12. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΜΠΑΛΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
13. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΣΤΕΚΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
14. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΚΙΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 3-4/8/1944 Ναύπακτος
Εκτελ. από Γερμανούς
15. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
16. ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
ΑΚΑΡΕΠΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 27-28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
17. ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
ΧΟΛΗΣ (από Κλεισσορεύματα) 27-28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
18. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΟΥΖΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 27-28/7/1943 Κάτσες Γραμμ.
Δολοφ. από Γερμανούς
19. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΟΤΡΟΤΣΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 27-28/7/1943 Ψυχαίικα
Δολοφ. από Γερμανούς
20. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
21. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ ΣΥΖ. ΧΑΡ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
22. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ ΘΥΓ. ΧΑΡ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
23. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ Κ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
24. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΧΑΡ. ΚΩΝ/ΝΟΣ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
25. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ ΣΠ. ΑΓΑΘΗ 27-28/7/1943 Παλιοκόνακα
Δολοφ. από Γερμανούς
26. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΘΑΝΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ 27-28/7/1943 Παλιοκόνακα
Δολοφ. από Γερμανούς
27. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΜΠΟΥΝΑΣ ΖΑΧΟΣ (παράλυτος) 5/8/1944 Στο κρεβάτι του
Δολοφ. από Γερμανούς
28. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΞΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ – Κρίκελλο Βάλτου
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
29. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΚΑΡΑΤΣΟΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 13/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
30. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΤΡΑΓΟΥΛΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
31. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΚΟΥΡΣΑΡΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
32. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΠΙΕΡΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
33. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ από Παναιτώλιο 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
34. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΙΠΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ από Μυρτιά 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
35. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
36. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ ΒΑΡΒΑΡΑ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
37. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ ΠΑΡΘΕΝΩΠΗ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
38. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΜΠΑΛΑΣ ….. 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
39. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΠΑΤΡΩΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ 1944 Χαϊδάρι
Εκτελ. από Γερμανούς
40. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΚΑΡΚΑΤΣΟΥΛΗ ΒΑΣΙΛΩ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
41. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ….. 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
42. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΒΙΤΣΑΣ Β. ΙΩΑΝΝΗΣ 14/4/1944 ΑΓΡΙΝΙΟ
Εκτελ. από Γερμανούς
43. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΚΙΤΣΟΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
44. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΜΥΡΓΙΑΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
45. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΜΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
46. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΚΟΥΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
47. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΚΑΛΤΣΑΣ ΖΩΗΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
48. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΣΙΑΜΠΑΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
49. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ από Δερβέκιστα 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
50. ΔΑΦΝΙΑΣ
ΜΠΑΡΛΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
51. ΛΙΘΟΒΟΥΝΙ
ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ ΚΑΖΑΚΟΣ ΗΛΙΑΣ 5/6/1942 ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
Εκτελ. από Γερμανούς
52. ΚΑΨΟΡΑΧΗ
ΛΕΤΣΑ ΒΑΣΙΛΩ 28/7/1943 Παλιούρι Άμαχος
Δολοφ. από Γερμανούς
53. ΚΑΛΟΥΔΙ
ΚΑΛΟΥΔΙΩΤΗ Κ. ΜΑΡΙΑ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
Για τα Θύματα που λόγω έλλειψης στοιχείων δεν αναφέραμε ζητάμε προκαταβολικά συγγνώμη...
Και σαν να μην έφτανε η καταστροφή και το φονικό, αμέσως μετά διατάσσεται από τους Γερμανούς, η εκτόπιση του πληθυσμού προς την Ορεινή Τριχωνίδα και Ναυπακτία. Όλοι οι άνθρωποι, φορτωμένοι μαζί με τα εναπομείναντα υπάρχοντά τους, πήραν το δρόμο προς τα βουνά αφήνοντας πίσω τους στάχτες και καταστροφή.
Ένα μήνα κράτησε αυτό και μετά γυρνώντας πάλι στα χωριά τους προσπαθούσαν να επισκευάσουν πρόχειρα καταλύματα για την οικογένειά τους. Πισσόχαρτο για στέγη πάνω στους ερειπωμένους τοίχους και γύρω-γύρω τσιατμάδες από λυγιές ή καλαμίδες και λάσπη, χωρίς σκεπάσματα, χωρίς κρεβάτια νηστικοί και άρρωστοι προσπαθούν να επιζήσουν. Άγριος ο χειμώνας του 1943-44.
Πολύ δύσκολες οι νύκτες και οι οικογένειες κοιμούνται πλάι στα ζωντανά τους. Μαζί με τους εξαθλιωμένους Μακρύνειους τώρα βρίσκονται και πολλοί Ιταλοί, υπολείμματα μιας Μεραρχίας που προσχώρησε στον ΕΛ.ΑΣ. ύστερα από την συνθηκολόγηση της Ιταλίας τον Σεπτέμβριο του 1943.
Οι χωρικοί όμως δείχνοντας την μεγαλοψυχία του Έλληνα, συγχώρεσαν τους πρώην εχθρούς τους, που ερείπωσαν τα χωριά τους και άρπαξαν την περιουσία τους και τους πρόσφεραν από το υστέρημά τους, στέγη και ένα κομμάτι ψωμί χρησιμοποιώντας τους ως εργάτες στα κτήματά τους. Έτσι πέρασε η Άνοιξη του 1944.
Στις 4 Αυγούστου 1944, φήμες κυκλοφορούσαν, λόγω μεγάλης κίνησης των Γερμανών στο δρόμο Αγρινίου – Μεσολογγίου, για νέες επιχειρήσεις των κατακτητών κατά των ανταρτών και για άλλους προετοιμασία των Γερμανών, για να φύγουν από την Ελλάδα. Ο κόσμος ανησυχούσε.
Πράγματι τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Αυγούστου οι καμπάνες άρχισαν να κτυπούν και οι Μακρύνειοι πήραν πάλι τον δρόμο προς τις χαράδρες του Αράκυνθου έχοντας μαζί τους ότι πρόλαβαν να πάρουν. Τα υπόλοιπα λιγοστά υπάρχοντά τους, τα «πλιατσικολογούν» οι Γερμανοί, οι οποίοι από τα χαράματα πυροβολώντας μπήκανε ξανά στην Μακρυνεία. Καίνε πάλι ότι είχε απομείνει από τον προηγούμενο χρόνο. Παραπήγματα, ταράτσες, αποθήκες. Πύρινες γλώσσες και κολώνες μαύρου καπνού ανεβαίνουν τον ουρανό της Μακρυνείας.
Η Γερμανική φάλαγγα διασχίζει τη Μακρυνεία με ανοικτά φορτηγά γεμάτα με ρούχα, σκεύη, εργαλεία, άλλα με ζώα από κοτόπουλα μέχρι μοσχάρια και άλλα με τσουβάλια με σιτάρι και καλαμπόκι ακόμη και δοχεία με λάδι. Ότι δεν μπορούσαν να πάρουν το έχυναν ή το παρέδιδαν στη φωτιά.
Δυστυχώς την Γερμανική αυτή φάλαγγα που διέσχιζε το σωρό ερειπίων και την πλήρη καταστροφή κατά μήκος του δρόμου της Μακρυνείας, ακολουθούσαν μερικές δεκάδες Έλληνες, άλλοι με στολή τσολιά, άλλοι με πολιτικά, οικτροί ουραγοί και συνεργάτες των δημίων της πατρίδας των, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο γιατρός ΑΥΡΗΛΙΩΝΗΣ.
Μετά την Μακρυνεία σειρά είχαν τα χωριά της Τριχωνίδας. Από το Θέρμο έως τον Προυσό, μαύρισε ο ουρανός από το κάψιμο όλων των χωριών.
Οι φωτογραφίες δεν έχουν σχέση
με την περιοχή της Μακρυνείας.
Αλιευμένες από το διαδίκτυο.
Πηγή: εφημερίδα Λιθοβουνιώτικα νέα
Υπογράφει ο
«ΜΑΚΡΥΝΕΙΟΣ» – Απόσπασμα
ΠΗΓΗ
Υ.Γ.Ένα μεγάλο κ σημαντικό γεγονός στόν τόπο μου στήν Αιτωλοακαρνανία στην ΜΑΚΡΥΝΕΙΑ ΜΟΥ,,,που δυστυχώς δεν είναι γνωστό όπως τα ολοκαυτώματα στο Κομμένο Άρτας Δίστομο,Καλαβρυτα,κλπ..πόσοι άνθρωποι σφαγιαστήκαν δολοφονήθηκαν από τους γερμανούς ΓΙΑΤΙ;Ένα μεγάλο γιατί;τί κακό κάνανε ...ΤΙΠΟΤΑ ..Απλώς δέν ΤΣΑΚΙΣΑΝΕ ΤΗΝ ΜΕΣΗ ΤΟΥΣ στους κατακτητές,,,ΦΙΛΗΣΥΧΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ,,,,
6
ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΝ60
28
0
ΚΑΤΩ ΜΑΚΡΥΝΟΥ
130
22
3
ΛΥΣΙΜΑΧΕΙΑ
120
1
70
ΚΑΛΟΥΔΙ
100
4
3
ΠΑΜΦΙΟ
52
7
5
ΣΙΤΑΡΑΛΩΝΑ
250
94
0
Και σαν να μην έφτανε μόνο αυτό, δηλαδή η καταστροφή της περιουσίας του άμαχου πληθυσμού, οι εγκληματίες κατακτητές με σύνταξη τακτικού στρατού, ξεχύθηκαν με τανκς στον κάμπο της Μακρυνείας, όπου είχαν καταφύγει ηλικιωμένοι άνθρωποι, ανάπηροι, γυναίκες και μικρά παιδιά, οι οποίοι δεν κατάφεραν να φύγουν προς το δάσος του Αράκυνθου και εκεί άρχισε ένα από τα μεγαλύτερα και τρομερότερα εγκλήματα των Γερμανών. Εκεί πραγματοποιήθηκε το ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ.
Μέσα στα σπαρτά, στα αμπέλια, στα χαντάκια και κάτω από τις ελιές, ομάδες από γυναικόπαιδα εκτελούνταν με τον πλέον εγκληματικό τρόπο. Δύο μέρες κράτησε το ανθρωποκυνηγητό αυτό του κάμπου. Οι κάτοικοι παρακολουθούσαν το μεγάλο φονικό από τις ράχες του Αράκυνθου. Οι Μακρύνειοι, όταν οι Γερμανοί έφυγαν για το Αγρίνιο και κατέβηκαν στα καμένα και κατεστραμμένα σπίτια τους, διαπίστωσαν το δράμα της ανθρωποσφαγής, μέσα σε σκηνές αλλοφροσύνης που κράτησαν όλη τη νύχτα.
Βρέθηκαν γέροντες και παράλυτοι σκοτωμένοι πάνω στο κρεβάτι τους, νήπιο στην αγκαλιά της σκοτωμένης μητέρας του με το κεφάλι σπασμένο από τον υποκόπανο όπλου. Όποιος βρίσκονταν μπροστά σε Γερμανό εκτελούνταν. Στη Γραμματικού, το χωριό που πλήρωσε το μεγαλύτερο φόρο αίματος, μια οικογένεια (ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ) τυφλώθηκε με τον πιο φρικώδη και απάνθρωπο τρόπο. Ολόκληρες οικογένειες σκοτώθηκαν με πολυβόλο. Εξήντα τέσσερις (64) νεκροί το διάστημα αυτό, στην ενιαία Μακρυνεία από την Λυσιμαχία μέχρι το Καλούδι και τα Σιταράλωνα. Οι περισσότεροι άμαχοι τον μαύρο Ιούλη του 1943. Και άλλοι νεκροί έπεσαν σε μάχες.
Από προσωπικές πληροφορίες, από το βιβλίο του Νίκου Γ. ΖΙΑΓΚΟΥ «Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση 1940-45» και από το βιβλίο του Γαβριήλ Αλπέντζου «Ανατομία της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου» παραθέτουμε τον παρακάτω κατάλογο των δολοφονημένων από τους Ιταλο-Γερμανούς συμπατριωτών μας, έστω για θύμηση στη ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΩΝ ΜΑΚΡΥΝΕΙΩΝ
1. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΖΟΥΜΠΟΥΡΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία
Μάχη με Ιταλούς
2. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Παναγία Κλεισορρευμάτων
Μάχη με Ιταλούς
3. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος
Δολοφ. από Ιταλούς
4. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΤΡΑΧΙΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος
Δολοφ. από Ιταλούς
5. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ
ΚΡΙΤΣΙΟΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος
Δολοφ. από Ιταλούς
6. ΖΕΥΓΑΡΑΚΙ
ΤΣΑΝΤΖΑΡΟΥ ΑΘ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – Ζευγαράκι
Δολοφ. από Ιταλούς
7. ΚΕΡΑΣΟΒΟ
ΚΟΚΚΟΡΟΣ Θ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 27/7/1943 Κεράσοβο
Δολοφ. από Γερμανούς
8. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
9. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
10. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
11. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΚΙΤΣΟΣ ΧΡ. ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
12. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΜΠΑΛΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
13. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΣΤΕΚΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό
Δολοφ. από Γερμανούς
14. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΚΙΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 3-4/8/1944 Ναύπακτος
Εκτελ. από Γερμανούς
15. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
16. ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
ΑΚΑΡΕΠΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 27-28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
17. ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ
ΧΟΛΗΣ (από Κλεισσορεύματα) 27-28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
18. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΟΥΖΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 27-28/7/1943 Κάτσες Γραμμ.
Δολοφ. από Γερμανούς
19. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΟΤΡΟΤΣΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 27-28/7/1943 Ψυχαίικα
Δολοφ. από Γερμανούς
20. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
21. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ ΣΥΖ. ΧΑΡ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
22. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ ΘΥΓ. ΧΑΡ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
23. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ Κ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
24. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΧΑΡ. ΚΩΝ/ΝΟΣ 27-28/7/1943 Γερακούλα
Δολοφ. από Γερμανούς
25. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ ΣΠ. ΑΓΑΘΗ 27-28/7/1943 Παλιοκόνακα
Δολοφ. από Γερμανούς
26. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΘΑΝΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ 27-28/7/1943 Παλιοκόνακα
Δολοφ. από Γερμανούς
27. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΜΠΟΥΝΑΣ ΖΑΧΟΣ (παράλυτος) 5/8/1944 Στο κρεβάτι του
Δολοφ. από Γερμανούς
28. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΞΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ – Κρίκελλο Βάλτου
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
29. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΚΑΡΑΤΣΟΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 13/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
30. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΤΡΑΓΟΥΛΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
31. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΚΟΥΡΣΑΡΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
32. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΠΙΕΡΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
33. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ από Παναιτώλιο 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
34. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΙΠΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ από Μυρτιά 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
35. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
36. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ ΒΑΡΒΑΡΑ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
37. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ ΠΑΡΘΕΝΩΠΗ 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
38. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΜΠΑΛΑΣ ….. 28/7/1943 Τραγάνι
Δολοφ. από Γερμανούς
39. ΓΑΒΑΛΟΥ
ΠΑΤΡΩΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ 1944 Χαϊδάρι
Εκτελ. από Γερμανούς
40. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΚΑΡΚΑΤΣΟΥΛΗ ΒΑΣΙΛΩ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
41. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ….. 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
42. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΒΙΤΣΑΣ Β. ΙΩΑΝΝΗΣ 14/4/1944 ΑΓΡΙΝΙΟ
Εκτελ. από Γερμανούς
43. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΚΙΤΣΟΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
44. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΜΥΡΓΙΑΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
45. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΜΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς
46. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΚΟΥΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
47. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΚΑΛΤΣΑΣ ΖΩΗΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
48. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΣΙΑΜΠΑΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
49. ΤΡΙΧΩΝΙΟ
ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ από Δερβέκιστα 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
50. ΔΑΦΝΙΑΣ
ΜΠΑΡΛΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
51. ΛΙΘΟΒΟΥΝΙ
ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ ΚΑΖΑΚΟΣ ΗΛΙΑΣ 5/6/1942 ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
Εκτελ. από Γερμανούς
52. ΚΑΨΟΡΑΧΗ
ΛΕΤΣΑ ΒΑΣΙΛΩ 28/7/1943 Παλιούρι Άμαχος
Δολοφ. από Γερμανούς
53. ΚΑΛΟΥΔΙ
ΚΑΛΟΥΔΙΩΤΗ Κ. ΜΑΡΙΑ 28/7/1943
Δολοφ. από Γερμανούς
Για τα Θύματα που λόγω έλλειψης στοιχείων δεν αναφέραμε ζητάμε προκαταβολικά συγγνώμη...
Και σαν να μην έφτανε η καταστροφή και το φονικό, αμέσως μετά διατάσσεται από τους Γερμανούς, η εκτόπιση του πληθυσμού προς την Ορεινή Τριχωνίδα και Ναυπακτία. Όλοι οι άνθρωποι, φορτωμένοι μαζί με τα εναπομείναντα υπάρχοντά τους, πήραν το δρόμο προς τα βουνά αφήνοντας πίσω τους στάχτες και καταστροφή.
Ένα μήνα κράτησε αυτό και μετά γυρνώντας πάλι στα χωριά τους προσπαθούσαν να επισκευάσουν πρόχειρα καταλύματα για την οικογένειά τους. Πισσόχαρτο για στέγη πάνω στους ερειπωμένους τοίχους και γύρω-γύρω τσιατμάδες από λυγιές ή καλαμίδες και λάσπη, χωρίς σκεπάσματα, χωρίς κρεβάτια νηστικοί και άρρωστοι προσπαθούν να επιζήσουν. Άγριος ο χειμώνας του 1943-44.
Πολύ δύσκολες οι νύκτες και οι οικογένειες κοιμούνται πλάι στα ζωντανά τους. Μαζί με τους εξαθλιωμένους Μακρύνειους τώρα βρίσκονται και πολλοί Ιταλοί, υπολείμματα μιας Μεραρχίας που προσχώρησε στον ΕΛ.ΑΣ. ύστερα από την συνθηκολόγηση της Ιταλίας τον Σεπτέμβριο του 1943.
Οι χωρικοί όμως δείχνοντας την μεγαλοψυχία του Έλληνα, συγχώρεσαν τους πρώην εχθρούς τους, που ερείπωσαν τα χωριά τους και άρπαξαν την περιουσία τους και τους πρόσφεραν από το υστέρημά τους, στέγη και ένα κομμάτι ψωμί χρησιμοποιώντας τους ως εργάτες στα κτήματά τους. Έτσι πέρασε η Άνοιξη του 1944.
Στις 4 Αυγούστου 1944, φήμες κυκλοφορούσαν, λόγω μεγάλης κίνησης των Γερμανών στο δρόμο Αγρινίου – Μεσολογγίου, για νέες επιχειρήσεις των κατακτητών κατά των ανταρτών και για άλλους προετοιμασία των Γερμανών, για να φύγουν από την Ελλάδα. Ο κόσμος ανησυχούσε.
Πράγματι τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Αυγούστου οι καμπάνες άρχισαν να κτυπούν και οι Μακρύνειοι πήραν πάλι τον δρόμο προς τις χαράδρες του Αράκυνθου έχοντας μαζί τους ότι πρόλαβαν να πάρουν. Τα υπόλοιπα λιγοστά υπάρχοντά τους, τα «πλιατσικολογούν» οι Γερμανοί, οι οποίοι από τα χαράματα πυροβολώντας μπήκανε ξανά στην Μακρυνεία. Καίνε πάλι ότι είχε απομείνει από τον προηγούμενο χρόνο. Παραπήγματα, ταράτσες, αποθήκες. Πύρινες γλώσσες και κολώνες μαύρου καπνού ανεβαίνουν τον ουρανό της Μακρυνείας.
Η Γερμανική φάλαγγα διασχίζει τη Μακρυνεία με ανοικτά φορτηγά γεμάτα με ρούχα, σκεύη, εργαλεία, άλλα με ζώα από κοτόπουλα μέχρι μοσχάρια και άλλα με τσουβάλια με σιτάρι και καλαμπόκι ακόμη και δοχεία με λάδι. Ότι δεν μπορούσαν να πάρουν το έχυναν ή το παρέδιδαν στη φωτιά.
Δυστυχώς την Γερμανική αυτή φάλαγγα που διέσχιζε το σωρό ερειπίων και την πλήρη καταστροφή κατά μήκος του δρόμου της Μακρυνείας, ακολουθούσαν μερικές δεκάδες Έλληνες, άλλοι με στολή τσολιά, άλλοι με πολιτικά, οικτροί ουραγοί και συνεργάτες των δημίων της πατρίδας των, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο γιατρός ΑΥΡΗΛΙΩΝΗΣ.
Μετά την Μακρυνεία σειρά είχαν τα χωριά της Τριχωνίδας. Από το Θέρμο έως τον Προυσό, μαύρισε ο ουρανός από το κάψιμο όλων των χωριών.
Οι φωτογραφίες δεν έχουν σχέση
με την περιοχή της Μακρυνείας.
Αλιευμένες από το διαδίκτυο.
Πηγή: εφημερίδα Λιθοβουνιώτικα νέα
Υπογράφει ο
«ΜΑΚΡΥΝΕΙΟΣ» – Απόσπασμα
ΠΗΓΗ
Υ.Γ.Ένα μεγάλο κ σημαντικό γεγονός στόν τόπο μου στήν Αιτωλοακαρνανία στην ΜΑΚΡΥΝΕΙΑ ΜΟΥ,,,που δυστυχώς δεν είναι γνωστό όπως τα ολοκαυτώματα στο Κομμένο Άρτας Δίστομο,Καλαβρυτα,κλπ..πόσοι άνθρωποι σφαγιαστήκαν δολοφονήθηκαν από τους γερμανούς ΓΙΑΤΙ;Ένα μεγάλο γιατί;τί κακό κάνανε ...ΤΙΠΟΤΑ ..Απλώς δέν ΤΣΑΚΙΣΑΝΕ ΤΗΝ ΜΕΣΗ ΤΟΥΣ στους κατακτητές,,,ΦΙΛΗΣΥΧΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ,,,,
Ο παππούς κ η γιαγιά μου μάρτυρες αυτών των γεγονότων,τα διηγούνταν στα εγγόνια τους να περάσουν από στόμα σε στόμα για να μην ξεχαστούν ΠΟΤΕ οι θηριωδίες εκείνες να μην υπάρχει λήθη αλλά ΜΝΗΜΗ ΑΣΒΕΣΤΗ για όλους αυτούς τους ανθρώπους που δεν πείραξαν κανέναν κ ήθελαν μόνο μια φυσιολογική ζωή για αυτούς κ τις οικογένειες τους....
Θα κλείσω με ένα αποσπασμα του μεγάλου μας συγγαφέα Στρατή Μυριβήλη από μοα φιάλεξη του με θέμα τον κομματισμό...οΙ λίγες αυτές λέξεις δίνουν με τον καλύτερο τρόπο τον πολιτικό κόσμο της Ελλάδος τότε κ σήμερα ...(ΞΕΠΟΥΛΗΜΕΝΟ ΣΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ)
""Ποιός είναι λοιπόν ο μυστικός αυτός προστάτης των συνοδοιπόρων, των δημοσιογράφων, των λογίων, των υπαλλήλων, που εμποδίζει το χέρι της Ελλάδας να ξετινάξει από πάνω της τα παράσιτα της σιγανής φθοράς;... Ο πολιτευόμενος που ξέχασε πως είναι εθνικός απόστολος και εθνικός αγωνιστής και έγινε επαγγελματίας της Βουλής, και δούλος της συναλλαγής.."".
Επιμέλεια Νατάσα
Δεν υπάρχουν σχόλια